Türk Bayrağı ve Türk Askeri
Askerlik mükellefiyeti altına giren erbaş ve erlerle özel kanunlarla Türk Silahlı Kuvvetleri'ne intisab eden ve resmi bir kıyafet taşıyan şahıslardır. Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu, askeri böyle tarif etmektedir.
Bilahare dilimize asker olarak yerleşmiş ve ordu deyimi ile birlikte öz malımız olmuştur.
Askerlik Tarihçesi
Askerlik, insanlık tarihindeki en eski mesleklerden biridir. Sosyal hayata geçişle birlikte insanoğlunun toplu güvenlik ihtiyacı ortaya çıktı. Bu ihtiyaç öncelikle grup üyesi erkeklerin -avcı ve toplayıcılığa ilaveten- aynı zamanda kolluk gücü olarak görev yapması ile sağlanıyordu. Zamanla kaynakların idaresi ve paylaşımındaki gelişmeler ve değişim araçlarının kullanılmaya başlaması ile yegane görevi topluluğun savunma ve saldırı ihtiyaçlarını karşılamak olan askerler ortaya çıktı.
Asker Kelimesinin Kökeni
Kelimenin aslı Arapça olup, yazılışı eskr'dir. Asker (eskr) kelimesi; mensuplarından beklediği hasletleri ifade etmekte olup, herbir harfin kapsadığı anlam aşağıdaki gibidir:
Asker Harflerinin Anlamı
1. Kelimenin ilk harfi olan "E" Ulviyet-i ruhiye anlamını taşır. Bu deyim herşeyden önce askerin yüksek bir ruh yapısına malik olduğunu ifade eder.
Bu ruhi yapıyı kazandıran kaynak, kendini aynı gayeye adamış, kalpleri heyecanla çarpan kişilerin toplandığı Asker ocağıdır. Bu ocakta bütün ruhlar temizlenir, geliştirilir, yükseltilir ve yüceltilir.
Şan, şeref, namus, haysiyet, vatan, millet ve hürriyet gibi yüksek duygularla yoğrularak bütünleştirilir. Bu yolda hayatı ve ölümü bile hiçe sayan bu ruh yüksekliği, bütün insanlarla ilgili iyi niteliklerin koruyucusu olarak örnek insanı meydana getirir.
2. Kelimedeki "S" harfinin ifade ettiği anlam ise selamet-i fikriyedir.
Bu deyim doğru ve salim bir fikre sahib olmak anlamını taşır. Bir asker için doğruluk ve mertlik esastır.
3. Asker kelimesindeki "K" harfi ise, keramet-i tabiyedir. Bu deyim, taktik buluculuk ve seziş anlamına gelir.
İlmi esaslara dayanan, buluculuğu ve insiyatifi esas alan Askerlik sanatı en açık ifadesini tabiye (taktik ve strateji) kaidelerini en iyi şekilde bilmek ve uygulamakla kendisini gösterir.
Asker her türlü hal ve şartlar içerisinde kendisini gerekli olan duruma; buluculuğu, sezişi ve taktik mahareti ile en iyi biçimde uydurmasını bilen kimsedir. Başka bir deyimle önceden görüş maharetine tabiye (taktik) kabiliyeti ile ulaşmış olur.
4. Asker kelimesinin son harfi olan "R" harfi, riyazat-ı bedeniyye (vücut dayanıklılığı) demektir. Asker, ruhi gelişmesi ile birlikte vücutça da gelişmek mecburiyetindedir. Askerin vücut yapısı, her türlü tabiat şartlarına, yokluk ve zorluklara alışmış olmalıdır.
Asker kelimesinde dile getirilmiş olan üstün vasıflar, esas itibariyle, dünyaya ün salmış bulunan Türk askerinin damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Türk Askeri birimleri aşağıda en küçük birimden en büyük birime doğru sıralanmıştır. En küçük askeri birlik Tim, En büyük Askeri birlik Ordu’dur. Askere gidenler kesinlikle hepsini bileceklerdir, çoğu günlük hayatımızda duyduğumuz, televizyonlarda sıkça kulağımıza gelen birimlerlerdir, fakat çoğumuz ayrıntısını bilemeyiz, Örneğin Askerde çoğu erin bağlı olduğu 1 timi, timinin bağlı olduğu mangası, manganın bağlı olduğu takım ve bu En büyük birim olan Ordu’ya kadar gider, fakat tabi askerde bunun hangi silsile yolu ile gittiği fazla aklımıza gelmez. Tim kaç kişiden oluşur, Manga kaç kişiden ve timden oluşur, Taburda kaç kişi bulunur, Tabur olma şartı nedir, Kolordu ne anlama gelir ve bağlı olan birimler nelerdir, Kolordu emrinde kaç asker bulunur gibi soruların yanıtı aşağıda ayrıntılı şekilde verilmiştir.
Birliklerin Komuta yapısı aşağıda verilmiştir. Zorunlu hallerde dışında aşağı rütbeliler belirtilen birliklere komutanlık yapamamazlar.
- Tim Komutanı: Onbaşı veya Çavuş
- Manga Komutanı: Çavuş
- Takım Komutanı: Asteğmen, Teğmen veya Üsteğmen’dir.
- Bölük Komutanı: Yüzbaşı veya Kıdemli Üsteğmen’dir.
- Tabur Komutanı: Yarbay veya Binbaşı
- Alay Komutanı: Albay
- Tugay Komutanı: Tuğgeneral
- Tümen Komutanı: Tümgeneral
- Kolordu Komutanı: Korgeneral
- Ordu Komutanı: Orgenaral rütbesindedir.
1-TİM
Tim, görevi yüz metrelik bir alanı ateş gücüyle kontrol altına almak olan iç güvenlik harekâtında görev yapan en küçük askeri birimdir. Komutanı genellikle Çavuş olmak üzere en az Onbaşı rütbesindedir.
1 tane Tim Komutanı
(1 inciunsur komutanı) 1 tane Avcı Eri
2 tane Makinalı Tüfek Nişancısı
2 tane Makinalı Tüfek Yardımcısı
2 tane Roket Atar Nişancısı
2 tane Roket Atar Nişancısı Yardımcısı’ndan oluşur.
2.MANGA
Manga, iki timden oluşan askeri birlik. Çavuş dahil toplam 9 kişidir. Ancak bazı Jandarma mangaları 11 kişiden oluşabilir. Bir piyade mangası, bir manga komutanı , iki tim komutanı , iki avcı eri , iki makinalı tüfek nişancısı , iki makinalı tüfek yardımcısından oluşur. Manga çavuş tarafından yönetilir.
Alttaki tim yapısından iki tane barındırır.
1 tane Tim Komutanı
1 tane Avcı Eri
1 tane Makinalı Tüfek Nişancısı
1 tane Makinalı Tüfek Yardımcısı
3. TAKIM
Takım, ihtiyaçlara ve koşullara göre sayısı değişmekle beraber temel olarak 35-40 askerden oluşan askeri birim. Takım komutanı Asteğmen Teğmen veya Üsteğmen rütbesindedir. Temel olarak bir piyade takımı 3 piyade mangası, bir karargah mangası ve bir tanksavar kısmından oluşur.
4-BÖLÜK
Bölük, idari bakımdan tam bir birim oluşturan en küçük askeri birimdir. Bölüklerde, bir bölük karargahı ve en az iki (genelde üç, dört) takımdan oluşur. Koşullara ve ihtiyaçlara göre değişmekle beraber çoğu kez en az 100 askerden oluşan bir askeri birliktir. Komutanı Yüzbaşı ya da Kıdemli Üsteğmen’dir.
II. Dünya Savaşı sırasında bölüklerin kadroları genişlemiştir, üç tüfekli muharebe taburunun yanı sıra yakın destek ateşi sağlayan ekip silahlarını -havan, makineli tüfek, tanksavar- kullanan bir takım olarak organize edilmeye başlanmıştır. Bu tür bölükler 6 subay, 187 erden oluşmaktadır.
Günümüzde bölükler belirli işlevleri yerine getirmek üzere muharebe, istihkam, keşif gibi ya da belirli bir sınıf silahın -tank, havan, uçaksavar, tanksavar- temelinde ve muharip piyade bölükleri olarak organize edilir.
Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki bölükler Muhabere Bölüğü
- Lojistik Destek Bölüğü
- Bakım Onarım Bölüğü
- Sıhhiye Bölüğü
- Keşif Bölüğü
- İstihkam Bölüğü
- Muhafız Bölüğü
- Karargah ve Destek Bölüğü
5-TABUR
Tabur, bir yarbay ya da binbaşının komuta ettiği, bölükten büyük, alaydan küçük askeri taktik birliktir. Günümüz ordularında ana silahlarına göre tank taburu, piyade taburu, topçu taburu gibi tabur sınıfları bulunmaktadır. Hava kuvvetlerinde tabur, genellikle filo olarak adlandırılır.
Taburlar ana silah türüne göre tank taburu, topçu taburu, tanksavar taburu, uçaksavar taburu, piyade taburu gibi muharip taburlardır.
Topçu taburları üç ya da dört topçu bataryası -topçu bölüğü- olarak tertiplenir. Diğer muharip taburlar da çoğunlukla üç muharip bölük ve bir ikmal bölüğünden oluşur.
Piyade taburları, 20. yüzyılda bir karargah bölüğü, bir tüfek bölüğü ve bir ağır silah -tank, top- bölüğü olarak organize edilmiştir. Günümüzde de 800-900 askerden oluşan taktik açıdan kendine yeterli birlikler olarak benzer düzende organize edilmektedir.
Bu şekildeki muharip taburların yanı sıra ordu bünyelerinde belirli görevleri yerine getirmek için oluşturulan taburlar da teşkil edilmektedir. Sıhhiye taburu, istihkam taburu, keşif taburu gibi.
Muhabere taburu Taburun diğer birliklerle, esas olarak da bağlı bulunduğu Alay karargahı ile iletişimini sağlayan unsurdur. Muharebe taburları genelde aşağıdaki gibi teşkilatlanmıştır.
- 1 Tabur karargahı
- 1 Telsiz bölüğü
- 1 Röle bölüğü
1 Bakım onarım müfrezesi
Bakım onarım taburu Bakım onarım taburu, Alay bünyesindeki her türlü çalışan makine, techizat ve araçları bakım ve onarımını üstlenen teknik kadroları barındıran birimdir. Bakım onarım taburu, genelde aşağıdaki gibi teşkilatlandırılır.
Tabur karargahı
- 2 Paletli araç bakım bölüğü
- 1 Tekerlekli araç bakım bölüğü
- 1 Mühimmat bakım bölüğü
- 1 Taşıt kurtarma bölüğü
- 1 Özel bakım bölüğü
- 1 Bakım onarım müfrezesi
İstihkam taburu Alayın ulaşımı için gerekli altyapıdan ve arazi güvenliğinden sorumlu birimdir. İstihkam taburuları genelde aşağıdaki gibi teşkillenmiştir.
Tabur karargahı
- 1 Mayın temizleme bölüğü
- 1 İnşa bölüğü
- 1 Yol köprü inşa bölüğü
- 1 Seyyar köprü bölüğü
- 1 İstihkam keşif bölüğü
- 1 Muhabere bölüğü
- 1 Bakım onarım müfrezesi
Kimyasal savunma taburu Kimyasal silahlar ve bunların etkilerine karşı gereken önlemleri almakla görevli, özel eğitimli elemanlardan oluşturulur. Kimyasal savunma taburlarında genel olarak şu alt birimler bulunur.
Tabur karargahı
- 1 Dekontaminasyon bölüğü
- 1 Kimyasal keşif bölüğü
- 1 Bakım onarım müfrezesi
Lojistik destek taburu Alayın her türlü ikmal malzemesinin temini, nakliyesi ve bakımından sorumlu birimdir.
Tabur karargahı
- 2 Mühimmat nakil bölüğü
- 2 Yakıt nakil bölüğü
- 1 Nakliye bölüğü
- 1 Sahra mutfak birimi
- 1 Bakım onarım müfrezesi
Sıhhiye taburu
Tabur karargahı
- 1 Sıhhiye bölüğü
- 1 Hasta-yaralı nakil bölüğü
- 1 Dezenfeksiyon bölüğü
- 1 Bakım onarım müfrezesi
Kara Kuvvetleri Komutanlığı bünyesindeki taburlar Keşif Ve Elektronik Muharebe Taburu
- İstihkam Taburu
- Muhabere Taburu
- Kimyasal Savunma Taburu
- Lojistik Destek Taburu
- Bakım Onarım Taburu
- Sıhhiye Taburu
- Tanksavar Taburu
- Tank Taburu
- Kundağı Motorlu Top Taburu
- Çok Namlulu Roketatar Taburu
- Tatbikat Taburu
6-ALAY
Alay, bir albayın komutası altında üç dört taburdan oluşan askeri birimdir. Bir askeri teşkilatlanma olarak çok eski tarihe dayanmaktadır. 16. yüzyıl ortalarında Fransız süvari birliklerine de alay denmekteydi. Daha sonraki yüzyıllarda alayların kendi sancak, üniforma ve armaları geliştirilmiş ve belirli alaylar belirli bir kişilik, askeri kariyer edinmişlerdir.
19. yüzyıl başlarına kadar Avrupa ve Birleşik Devletler ordularında alaylar 10 bölükten oluşmaktaydı. Napolyon ise alay teşkilatında yeni düzenlemelere gitmiş ve komutası aldındaki alayları, birisi karargahta, diğer ikisi de arazide olmak üzere üç tabur şeklinde teşkilatlandırmıştır. 20. yüzyılın hemen başlarında Birleşik Devletler ordusu da bu tertiplenişini benimsemiştir. Alayların bu yapısı I. Dünya Savaşı, II. Dünya Savaşı ve Kore Savaşı sırasında değişmemiştir.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde alaylar, aynı sınıftan unsurların ya da aynı ana silah temelinde teşkillenmiş en büyük çaptaki birliklerdir.
Piyade alayı
Piyade alayları, alay karargahı üç piyade taburu, bir tanksavar bölüğü, bir piyade hava bölüğü, bir muhabere takımı, bir piyade hafif kolundan oluşmaktadır.
Topçu alayı
Ana silahı çeşitli çap ve modeldeki toptan oluşan, alay düzeyindeki askeri birliktir. Ana silah olan topun bağımsız olarak hareket edebilmesi ya da çekilerek hareket ettirilebilmesine göre kundağı motorlu ya da çekili topçu alayı olarak tanımlanır.
alay karargahı
- 3 kundağı motorlu ya da çekili topçu taburu
- 1 çok namlulu roket taburu
- 1 hedef tespit bataryası
- 1 kimyasal savunma müfrezesi
- 1 lojistik destek bölüğü
- 1 bakım onarım bölüğü
- 1 sıhhiye müfrezesi
Hava savunma alayı
alay karargahı
- 1 erken uyarı ve hedef tespit bataryası
- 1 füze teknik bataryası
- 4 ya da 5füze bataryası
- 1 kimyasal savunma müfrezesi
- 1 lojistik destek bölüğü
- 1 bakım onarım bölüğü
Hudut alayı
Her Hudut Alayında 3 tane hudut taburu ve her taburunda 4 hudut bölüğü bulunur ancak bir taburun 5 tane bölüğü vardır, çünkü o 5.Hudut bölüğü alayın içinde bulunur.
Alay Karargahı
- Alay Karargah Takımı
- Alay Hizmet Birliği
- 1 Lojistik Destek Bölüğü
- 1 Bakım bölüğü
- 1 İstihkam Savaş Takımı
- 1 Boru Trampet Takımı
- 1 Revir
- 1 Muhabere Takımı
7-TUGAY
Ana savaşçı unsuru tank olan tugaylardır. Teşkilatlanması genellikle aşağıdaki gibidir. Tugay, alaydan büyük, tümenden küçük askeri taktik birimlerdir. Personel sayısı ihtiyaçlara göre değişmekle beraber 5.000 askerden oluşan askeri birliklerdir. Organizasyonunda piyade bölüklerinden, tank gücüne, istihkam bölügüne her türlü ikmal ve muhabere birimine sahiptir. Tugayın en önemli özelliği, kendi kendine yetebilen en küçük askeri birlik olmasıdır. Komutanı Tuğgeneral’dir.
Tugaylar bünyesinde farklı alaylar barındırabilir. Teşkilatlarındaki ana savaşçı unsura göre piyade tugayı, tank tugayı, topçu tugayı olarak tanımlanırlar.
Mekanize piyade tugayı
Mekanize piyade tugayı, intikali zırhlı personel taşıyıcılar ve zırhlı muharebe araçlarıyla sağlanan piyade birlikleridir. Bir mekanize piyade tugayının teşkilatı genellikle aşağıdaki gibidir.
Tugay karargahı
- 2-4 Mekanize piyade taburu
- 1 Tank Taburu
- 1 Kundağı motorlu top taburu
- 1 Hava savunma taburu
- 1 Tanksavar taburu
- 1 Keşif bölüğü
- 1 İstihkam bölüğü
- 1 Muhabere bölüğü
- 1 Kimyasal savunma bölüğü
- 1 Lojistik destek bölüğü
- 1 Bakım onarım bölüğü
- 1 Sıhhiye bölüğü
Zırhlı tugay
- Tugay karargahı
- 3 Tank Taburu
- 1 Topçu taburu
- 1 Hava savunma taburu
- 1 Keşif bölüğü
- 1 İstihkam bölüğü
- 1 Muhabere bölüğü
- 1 Kimyasal savunma bölüğü
- 1 Lojistik destek bölüğü
- 1 Bakım onarım bölüğü
- 1 Sıhhiye bölüğü
8-TÜMEN
Tümen, modern ordularda herhangi bir harekatı kendi başına bağımsız olarak yapabilmek için gerekli tüm sihaları ve hizmetlerini bünyesinde barındıran en küçük askeri birliktir. Savaş şartlarına ve ülkelere göre değişmekle beraber mevcudu genelde 10,000 ile 20,000 kişiden oluşur ve bir Tümgeneral komutasındadır. Çeşitli harekat şekillerine göre tümenler temelde zırhlı tümenler ve piyade tümenleri olmak üzere iki biçimde teşkilatlandırılırlar. Piyade tümenleri ise personelin ve malzemenin sevk araçlarına göre motorize ve mekanize olarak yapılandırılırlar.
- 1 Motorize Piyade Tümeni
- 2 Mekanize Piyade Tümeni
a) Gelişim süreci
- 3 Zırhlı Tümen
Motorize Piyade Tümeni
Motorize piyade, intikali motorlu taşıt araçlarıyla sağlanan piyade birlikleridir. “Bindirilmiş piyade” olarak da bilinir. Bir motorize piyade tümeninin teşkilatı genellikle aşağıdaki gibidir.
Tümen karargahı
- 3 Motorize piyade tugayı
- 1 Komando taburu
- 1 Çekili topçu alayı
- 1 Hava savunma alayı
- 1 Tanksavar taburu
- 1 Keşif taburu
- 1 İstihkam taburu
- 1 Muhabere bölüğü
- 1 Kimyasal savunma bölüğü
- 1 Lojistik destek bölüğü
- 1 Bakım onarım bölüğü
- 1 Sıhhiye bölüğü
Mekanize Piyade Tümeni
Mekanize piyade, intikali zırhlı personel taşıyıcılar ve zırhlı muhabere araçlarıyla sağlanan piyade birlikleridir. Bir mekanize piyade tümeninin teşkilatı genellikle aşağıdaki gibidir.
Tümen karargahı
- 1 Zırhlı tugay
- 3 Mekanize piyade tugayı
- 1 Kundağı motorlu topçu alayı
- 1 Hava savunma alayı
- 1 Tanksavar taburu
- 1 Keşif taburu
- 1 İstihkam taburu
- 1 Muhabere taburu
- 1 Kimyasal savunma taburu
- 1 Lojistik destek taburu
- 1 Bakım onarım taburu
- 1 Sıhhiye taburu
Gelişim süreci
I. Dünya Savaşı’nın ilk yılı olan 1914 yılı sonlarında, Batı Cephesi’nde, siper savaşında cepheler kilitlenmişti. Savaşın sonlarında tankların, piyade destek unsuru olarak kullanılması deneyimleri, bu konuda başarılı sonuçlar vermiş ve tankların cephelerin kilitlenmesini açacak bir anahtar olduğu görülmüştür.
Savaşı izleyen yıllarda bünyesinde bir tank tugayının da yer aldığı piyade tümenleri hızla yaygınlaşmıştır. II. Dünya Savaşı’nın deneyimleriyle ve Yıldırım savaşı doktirininin uygulamada gösterdiği olağanüstü başarıyla, motorize piyade tümenleri, tank unsuru içeren piyade tümenleri -mekanize piyade tümenleri- olarak yeniden teşkilatlandırılmış, tank unsuru içermeyen motorize piyade tümenleri ise sert zeminli yolların yaygın olduğu bölgelerde, uygun mevsimde kullanılan unsurlar olarak teşkilatlandırılmıştır.
Yine de mekanize piyade tümenlerindeki tank unsurları, II. Dünya Savaşı boyunca tankın, piyade destek unsuru olarak kullanılması işlevi görmüştür.
Zırhlı Tümen
Ana muharebe aracı tanklar olarak düzenlenmiş tümenlerdir. Bir zırhlı tümenin teşkilatı genellikle aşağıdaki gibidir.
Tümen karargahı
- 3 Zırhlı tugay
- 1 Mekanize piyade tugayı
- 1 Kundağı motorlu top alayı
- 1 Hava savunma alayı
- 1 Keşif taburu
- 1 İstihkam taburu
- 1 Muhabere taburu
- 1 Kimyasal savunma taburu
- 1 Lojistik destek taburu
- 1 Bakım onarım taburu
- 1 Sıhhiye taburu
9-KOLORDU
Kolordu, 3-4 tümen’den oluşan askeri birim. Kolordular birleşerek ordu’yu oluşturular ve korgeneral tarafından yönetilirler. Bünyesinde en az 40.000 asker barındırır. Bölge savunmasında etkilidir, kolordu olarak çok nadir operasyon yaparlar. Genellikle ordu karargahından gelen emirle tümenleri görev yapar.
10-ORDU
Ordu,bir devletin silahlı kuvvetlerinin tümünü belirtmek için de kullanılan bir terimdir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti için Türk Ordusu’nun resmi adı Türk Silahlı Kuvvetleri’dir.Ordular bir ülkeyi iç ve dış tehditlerden korumak ile görevli silahlı kurumlardır.
Üç ana bölümden oluşur Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleri. Bu üç bölüme ek olarak Sahil Koruma, Jandarma, Deniz Piyadeleri gibi alt bölümlerde orduların bünyelerinde vardır.
Ayrıca Türk Kara Kuvvetleri’nde 4 ila 6 kolordudan oluşan askerî birliğe de Ordu denir. Ordulara birer Orgeneral tarafından komuta edilir.
