SözDüŞü
Banned
İskoç edebiyatının gücü şiir türünde görülür. Günümüze ulaşan ilk örnekler 14. yüzyılda yazılmıştır ve bunlar arasında John Barbour' un Bruce'n (1376) gibi şiirler vardır. İskoçya'nın en büyük altı şairi de 1425 ile 1550 yılları arasında ürün vermişlerdir.
Bunlar Robert Henryson, William Dunbar, Gavin Doug-las ve Sir David Lyndsay ile The Kings is Quair ve S eh ir William Wallace adlı yapıtların adları bilinmeyen şairleridir. Bu bilinmeyen şairlerden birinin Kral i. James, öbürünün ise halk ozanı Kör Harry olduğu sanılmaktadır. İngiliz şairi Chaucer'ın yapıtlarından büyük ölçüde etkilenen bu altı şaire şiir yapıcılar anlamına gelen makar'lar adı verilmiştir. O dönemdeki İngiliz şairleri gibi sıradan insanların diliyle yazan makarların şiirleri, yüzyıllar boyunca yazılmış öbür İskoç şiirleri gibi, genellikle yergi ve düş özellikleri taşır.
Dinsel yazılar 15. ve 16. yüzyıllarda İskoç-ya'da oldukça etkili olmuştur. John Ireland'ın (1435-1500) ve John Knox'un Historie of the Reformation of Religion Within the Realm of Scotland (1568; "İskoç Ülkesinde Dinsel Reformun Tarihi"), güçlü düzyazı üslubuyla etkili bir yapıt olarak ün kazanmıştır.
1603'te i. Elizabeth'in ölümüyle İskoçya Kralı IV. James İngiltere'de i. James olarak tahta çıktıktan sonra, İskoç saray çevresi Londra'ya taşınmış, İskoç edebiyatı da büyük ölçüde İngiliz edebiyatının etkisi altında kalmıştır.
18. yüzyılda, İskoçya'nın siyasal yaşamı İngiltere'ye daha sıkı bağlarla bağlandıktan sonra, 1707'de her iki ülke yönetiminin resmen birleşmesiyle, İskoç şairleri İskoç kültürünü canlı tutmanın her zamankinden daha önemli olduğu görüşünde birleştiler.
James Watson' un Choice Collection of Comic and Serious Scots Poems (1706; "Hafif ve Ciddi İskoç Şiirlerinden Bir Seçme") adlı yapıtı ile Allan Ramsay, David Herd, John Pinkerton, James Johnson, George Thomson ve Robert Fergusson gibi yazarlar yapıtlarında esin kaynağı olarak eski halk türkülerine, baladlara ve gündelik İskoç diline başvurdular.
Bu geleneklerden yararlanan en büyük İskoç şair Robert Burns'dü. Burns en yaygın İskoç lehçesini kullandı ve İskoç yaşantılarını, törelerini ve insanlarını dile getirdi. Mizah içeren ve aşk şiirleriyle tanındı.
18. yüzyılda yayımlanan öbür önemli yapıtlar arasında John Home'un Douglas (1756) adlı trajedisi ile Henry Mackenzie'nin Man of Feeling (1771; "Duygulu Adam") adlı romanını saymak gerekir.
19. yüzyılda Sir Walter Scott'un heyecan verici romanları, konularını İskoç tarihinden alan yapıtlardır. Scott romanlarını İngilizce olarak yazmışsa da, bazı roman kişileri İskoç lehçesiyle konuşur. 19. yüzyılın sonunda lan Maclaren, S. R. Crockett ve James Barrie gibi yazarlar İskoç lehçesiyle, İskoç yaşamını yansıtan duygusal romanlar yazdılar.
20. yüzyılın en önemli İskoç yazarı şair Hugh MacDiarmid'dir (1892-1978). MacDiar-mid İskoç edebiyatına Robert Burns'ün etkisiyle elde ettiği dil duygusunu ve tarih bilincini kazandırmak için başarıyla çalışmıştır. 20. yüzyılın öbür önemli İskoç yazarları arasında James Barrie ve James Bridie gibi oyun yazarları ile John Buchan ve Eric Linklater gibi romancıları, Edwin Muir ve lan Hamilton Finlay gibi şairleri sayabiliriz.
Alıntı
Bunlar Robert Henryson, William Dunbar, Gavin Doug-las ve Sir David Lyndsay ile The Kings is Quair ve S eh ir William Wallace adlı yapıtların adları bilinmeyen şairleridir. Bu bilinmeyen şairlerden birinin Kral i. James, öbürünün ise halk ozanı Kör Harry olduğu sanılmaktadır. İngiliz şairi Chaucer'ın yapıtlarından büyük ölçüde etkilenen bu altı şaire şiir yapıcılar anlamına gelen makar'lar adı verilmiştir. O dönemdeki İngiliz şairleri gibi sıradan insanların diliyle yazan makarların şiirleri, yüzyıllar boyunca yazılmış öbür İskoç şiirleri gibi, genellikle yergi ve düş özellikleri taşır.
Dinsel yazılar 15. ve 16. yüzyıllarda İskoç-ya'da oldukça etkili olmuştur. John Ireland'ın (1435-1500) ve John Knox'un Historie of the Reformation of Religion Within the Realm of Scotland (1568; "İskoç Ülkesinde Dinsel Reformun Tarihi"), güçlü düzyazı üslubuyla etkili bir yapıt olarak ün kazanmıştır.
1603'te i. Elizabeth'in ölümüyle İskoçya Kralı IV. James İngiltere'de i. James olarak tahta çıktıktan sonra, İskoç saray çevresi Londra'ya taşınmış, İskoç edebiyatı da büyük ölçüde İngiliz edebiyatının etkisi altında kalmıştır.
18. yüzyılda, İskoçya'nın siyasal yaşamı İngiltere'ye daha sıkı bağlarla bağlandıktan sonra, 1707'de her iki ülke yönetiminin resmen birleşmesiyle, İskoç şairleri İskoç kültürünü canlı tutmanın her zamankinden daha önemli olduğu görüşünde birleştiler.
James Watson' un Choice Collection of Comic and Serious Scots Poems (1706; "Hafif ve Ciddi İskoç Şiirlerinden Bir Seçme") adlı yapıtı ile Allan Ramsay, David Herd, John Pinkerton, James Johnson, George Thomson ve Robert Fergusson gibi yazarlar yapıtlarında esin kaynağı olarak eski halk türkülerine, baladlara ve gündelik İskoç diline başvurdular.
Bu geleneklerden yararlanan en büyük İskoç şair Robert Burns'dü. Burns en yaygın İskoç lehçesini kullandı ve İskoç yaşantılarını, törelerini ve insanlarını dile getirdi. Mizah içeren ve aşk şiirleriyle tanındı.
18. yüzyılda yayımlanan öbür önemli yapıtlar arasında John Home'un Douglas (1756) adlı trajedisi ile Henry Mackenzie'nin Man of Feeling (1771; "Duygulu Adam") adlı romanını saymak gerekir.
19. yüzyılda Sir Walter Scott'un heyecan verici romanları, konularını İskoç tarihinden alan yapıtlardır. Scott romanlarını İngilizce olarak yazmışsa da, bazı roman kişileri İskoç lehçesiyle konuşur. 19. yüzyılın sonunda lan Maclaren, S. R. Crockett ve James Barrie gibi yazarlar İskoç lehçesiyle, İskoç yaşamını yansıtan duygusal romanlar yazdılar.
20. yüzyılın en önemli İskoç yazarı şair Hugh MacDiarmid'dir (1892-1978). MacDiar-mid İskoç edebiyatına Robert Burns'ün etkisiyle elde ettiği dil duygusunu ve tarih bilincini kazandırmak için başarıyla çalışmıştır. 20. yüzyılın öbür önemli İskoç yazarları arasında James Barrie ve James Bridie gibi oyun yazarları ile John Buchan ve Eric Linklater gibi romancıları, Edwin Muir ve lan Hamilton Finlay gibi şairleri sayabiliriz.
Alıntı
