İstanbul Tarihi - İstanbul 7 tepe

İstanbul 7 tepe tanımı, sur içinde kalan ve eski İstanbul’da belirgin olarak görülen hakim yedi tepeyi anlatmaktadır. Daha önce Roma’nın Yeni Başkenti: Konstantinopolis isimli yazımda, İstanbul’un tıpkı İtalya’daki Roma kenti gibi 7 tepeli bir şehir olmasının, başkent seçilmesinde etkili olduğunu anlatmıştım. Peki İstanbul’un 7 tepesi nerelerdir? Şehir, modern mimariden etkilenmeden önce bariz bir şekilde belli olan bu 7 tepe, gerçek İstanbul olan sur içinde yer almaktadır:

1-Sarayburnu (Topkapı)
2-Çemberlitaş (Nuruosmaniye)
3-Süleymaniye (Beyazıt)
4-Fatih (Fatih Cami)
5-Yavuz Selim (Yavuz Sultan Selim Cami)
6-Edirnekapı (Mihrimah Sultan Cami)
7-Kocamustafapaşa (Çapa – Haseki)



Semt adları veya üzerinde ki eserlerle anılan bu 7 tepenin tüm isimlerini ve tarihi yapılarını buyurun birlikte okuyalım.

İstanbul’un 1.tepesi Sarayburnu ve civarıdır. Megaralı Kral Byzas’ın şehri ilk kurduğu yer olan bu tepe; 3 taraftan denizle çevirili olması ve kara tarafının deniz seviyesinden yüksekte olması nedeniyle o dönem son derece mantıklı bir tercihti. Zaten Fatih Sultan Mehmet Han da, imparatorluğunun sarayı için Tarihi Yarımada’nın bu kıymetli ucunu tercih etmişti.

Sarayburnu tepesi ya da Topkapı tepesi olarak da anılan bu tepe, denizden yaklaşık 30 metre yüksektedir. Topkapı Sarayı ile birlikte; Ayasofya Müzesi, Sultanahmet Cami, İbrahim Paşa Sarayı, Milyon Taşı ve Alman Çeşmesi de bu ilk tepede yer almaktadır.

İstanbul’un 2.tepesi Çemberlitaş meydanının olduğu bölgedir. Deniz seviyesinden 40 metre civarında daha yüksektir. En belirgin eserler; Çemberlitaş, Nuruosmaniye Cami ve Çorlulu Ali Paşa Medresesi’dir. Bazı uzmanlar Mısır Çarşısı’nı da bu sınıfta saymaktadırlar.

İstanbul 3.tepe ise Süleymaniye tepesidir. Belki de en belirgin tepe olan bu bölge, özellikle vapur ile seyahat ederken çok dikkat çekmektedir. Deniz seviyesinden 50 metre kadar yükselen bu tepe, Süleymaniye Külliyesi ile daha da ihtişamlı gözükmektedir. Burada ayrıca Beyazıt Camii ve İstanbul Üniversitesi de yer almaktadır.

İstanbul’un sur içindeki 4.tepesinde yine Sultan 2.Mehmet’in imzasını görüyoruz: Fatih Külliyesi! Zannediyorum tarih boyunca en çok önemsen tepe burası imiş. Öyle ki yerine Fatih Cami yaptırılan Roma’nın Havariyyun Kilisesi de (Hz İsa’nın 12 havarisine adanan kilise) burada yer almaktaymış.

Gelelim İstanbul’un 5.tepesine: Yavuz Sultan Selim Tepesi. Çarşamba semtinde bulunan ve dik bir yamaçtan Haliç’e bakan (caminin bahçesinden görülen muhteşem manzarayı mutlaka görmelisiniz) bu tepede Yavuz Sultan Selim Cami yer almaktadır. Haliç’ten 50 m yükseğe uzanan bu tepede ayrıca Kariye Cami ve Fener Rum Patrikhanesi yer almaktadır.

6.Tepe Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı Mihrimah Sultan’ın ismi ile anılmaktadır. Zamanında Tekfur Sarayı da burada yer almaktaydı. Sıfır noktasından 70 m daha yüksek olan bu noktada, kara surlarının en hakim gözetleme yerleri bulunmaktaydı.

İstanbul’un 7. ve son tepesi ise Kocamustafapaşa semtidir. Su hizasından 60 m yükselen bu semtte Osmanlı’dan kalma Haseki Külliyesi bulunmaktadır. Roma döneminde ise Arkadius Forumu ve sütunu yer almaktaydı.



Çok bilinen ve sur dışında kalan İstanbul’un birkaç tepesini daha anımsayalım: Manzaralı Çamlıca Tepesi, Müslümanlar için manevi değeri olan Yuşa Tepesi ve tabi sur dışı ilk yerleşim yerleri arasında yer alan tarihi Fikirtepe…