İstanbul Tarihi - Küçük Ayasofya Camii

Küçük Ayasofya Camii yani eski adıyla Sergius and Bacchus Kilisesi, 527 – 536 İmparator Jüstinyen tarafından yaptırılmıştır. 1500 yıldır ayakta duran Küçük Ayasofya bakalım ne gibi evrelerden geçmiş…



Rivayete göre İmparator Anastasius’a karşı gerçekleştirilen bir komploda adı geçen Jüstinyen ve amcası Jüstin, idamdan, imparatorun rüyasına giren Aziz Sergios ve Aziz Bachios’un Anastasius’a, onların suikast ile bir ilgilerinin olmadığını söylemesi ile kurtulurlar. Amcasından sonra imparator olan Jüstinyen de, azizlere şükranının alameti olarak onların adına bir kilise yaptırır: Sergius & Bacchus Kilisesi Marmara surlarının güney kısmına yakın, Kadırga ve Cankurtaran semtleri arasında yer alan Küçük Ayasofya, Büyük Ayasofya kadar bilinmese de ondan daha eskidir.

527 yılında yapımına başlanan kilisenin inşaatı Nika Ayaklanması (534) sırasında zarar görmüştür. 536 yılında yapımı tamamlanan kilise, İstanbul’un Roma döneminden kalma en eski ibadethanelerindendir.

9.yy’daki ikonoklazma döneminde bazı iç süslemeleri hasar görmüş ve yine aynı yüzyılda onarılmıştır. Küçük Ayasofya, gerçek zararı ise tüm Ortodoks kiliseleri gibi 1204 Latin İstilası sırasında görmüştür.



İstanbul’un Fethi’nden Fatih Sultan Mehmet Han kiliseyi camiye çevirmemiştir. Küçük Ayasofya, Sultan 2.Bayezid döneminde Darussade Ağası Hüseyin Ağa tarafından camiye dönüştürülmüştür. Bu tarih kimilerine göre 1497’de kimilerine göre ise 1504’dür. Bu esnada yapıya medrese, şadırvan, minare ve müezzin mahfili eklenmiş; bazı ek pencereler açılmıştır.

1648 ve 1763 depremlerinde büyük hasarlar gören Küçük Ayasofya Camii, 1831 yılında geniş kapsamlı bir tadilattan geçmiştir. Küçük Ayasofya ayrıca 19.yy’da yakınından geçen tren yolu yüzünden de çok zarar görmüştür.

Cumhuriyet döneminde de 1936 – 1938 yılları arasında ve 1955 senesinde büyük bir restorasyondan geçen ibadethanenin bahçesinde bugün bir kamelya ve el sanatları sergisi bulunmaktadır.