Osmanlı Devletinde Gemi Teknolojisi

İmparatorluk dönemi Türkiyesinde tersaneler aynı zamanda deniz teknolojisinin keşif merkezleriydi. Buralarda her türlü deniz keşifleri tecrübe edilirdi.

Teknik ilerlemeye çok önem veren ve birçok şahsi teknik buluşu da olan Fatih Sultan Mehmed ne kadar büyük gemi yapmanın kâbil olduğunu anlamak istedi .

Bu amaçla 3.000 tonluk bir gemi yaptırdı. Zırhlı olmayan ve asıl malzemesi ahşap – tahta olan 3.000 tonluk gemi muazzam bir gemidir ki dünya tarihinde o güne kadar böyle bir gemi yapılmamıştı.

Fatih’in bu gemsi tersane tezgâhından indirilince battı. Bu zamana kadar görülmemiş en büyük çapta topların mühendisi olan Fatih’in gemi mühendisliğinde de başka deneyler ve yeni keşifler yapmaya ömrü vefa etmedi.Fakat onun giriştiği bu tecrübe oğlu II. Bayazid’e örnek oldu ve birbiri ardınca çalışmalar yapıldı.

Nihayet 1488’de İstanbul’da 2.500 tonluk bir baştarda (büyük gemi) haliçte kızaklarından denize indirildi.Bu geminin sadece iç döşemesi için bu günkü para ile 2 trilyon 64 milyar para harcanmıştı.

Dünya tarihinde o güne kadar bu büyüklükte bir gemi asla yapılmamış, yapılması tasavvur dahi edilememişti. Geminin 2.000 mürettebatı ve 120 yivli uzun menzilli topu vardı. Bu gemi II. Bayezid tarafından kaptan-ı derya Mesih Paşa’ya paşalık gemisi olarak verildi.


XVI. asra gelindiğinde 3.000 tonluk gemilerde yapılabilindi.

1710’da yine İmparatorluk Türkiyesinde imal edilere Haliç’den denize indirilen bir kalyon (yelkenli büyük harp gemisi) 3.300 mürettebatlı ve dünyanın en büyük teknesiydi.

IV. Murad devrinde (1623–1640) yapılan kadırgalar arasında bir tanesi vardı ki 3.120 mürettebatlı ve 150 toplu adeta bir devdi. 1827 de Navarin faciası ile Osmanlı donanması yakılınca, II. Mahmud süratle donanmayı yeniletti.

Gemi mühendislerine inşa ettirttiği 1,400 mürettebatlı 124 toplu gemi vardı ki yeryüzünün en iyi harp gemisiydi, bir benzeri sadece İngiliz donanmasında vardı…




Minyatür : Deniz Savaşı