harekat
Özel Üye
Türkiye Şeker Üretiminde Oynanan Tatsız Oyun
Günümüzde tatlandırıcı sektöründe kullanılan şeker pancarından üretilen Pancar Şekeri ile mısır, buğday gibi tahıllardan üretilen Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) ve yapay kimyasal tatlandırıcılar, bir başka deyişle Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcılar (YYT) üzerinde tartışmalar giderek hızlandı. Tartışmanın sağlık başta olmak üzere toplumsal ve ekonomik birçok yönü var. Bu nedenle konunun bir bütünsellik içinde ele alınması gerekiyor.
TÜRKİYE’DE ŞEKER PANCARI ÜRETİMİ NEDEN GERİLETİLİYOR?
Türkiye’de şeker pancarı üretiminin geriletilmek istenmesinin uluslararası boyutu giderek önem kazandı. Ülkemizi çokuluslu tekelci şirketlerin denetimine sokmak isteyen dışa bağımlı yeni-liberal politikalar kapsamında, Kemal Derviş yasaları ile Şeker Yasası da değiştirildi. Yeni Şeker Yasası ile öncelikle şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin yolu açıldı ve NBŞ kotası ilk aşamada yüzde 10 olarak kabul edildi. Bu kotanın her yıl yüzde 25-50 arasında artırılması konusunda Bakanlar Kurulu yetkilendirildi. Zorunlu bir açıklama: AB’de NBŞ kotasının ortalama yüzde 2 civarında olduğunu biliyor musunuz?
Şeker Yasası ile;
Kısaca şu söylenebilir; Şeker pancarından üretilen şeker üretiminin geriletilmesi, Türkiye Ekonomisinin şah damarını kesmeye yönelik bir harekettir. Şeker pancarı tarımı, topraklarımızdan en yüksek düzeyde yararlanma açısından olduğu kadar tarımsal iş gücü açısından önemlidir. Çıktıları insan ve hayvan beslenmesi için zorunludur. Taşımacılık sektörüne yaşam verir. Kimya ve makine sanayimizi de doğrudan etkiler.
SAĞLIĞIMIZ TEHDİD ALTINDA
Şeker Yasası ile NBŞ tüketiminin arttığı gözlemleniyor. Kişi başına düşen NBŞ tüketimi AB’de 1-1,5 kg iken Türkiye’de 6 kg civarında. Uzmanlar, NBŞ’nin aşırı şişmanlık (obezite) ve obeziteye bağlı kronik hastalıkların tetiklendiğini bildiriyorlar. Bu nedenle ağırlıklı olarak mısırdan elde edilen NBŞ’ın başta ABD olmak üzere Fransa, Hollanda ve İngiltere’de tüketimi giderek sınırlandırılıyor ve yakın gelecekte de engellenecek.
Mısır şurubu özellikle paketlenmiş şekerlemelerde, meşrubat ve çocukların tükettiği kolalı içecekler de, bisküvi, kek ve reçel gibi yüzlerce ürünlerde kullanılıyor. Diğer yandan Türk Halkının geleneksel tatlılarında; helva, baklava ve kadayıf gibi tatlılarda da mısır şurubu yaygın olarak kullanılıyor. Kimileri daha kötüsü YYT ‘da kullanıyorlar. Burada küçük bir uyarı yapalım; Baklava ya da kadayıf yerken keskin bir tat alıyorsanız ve genziniz hafif yanıyor gibi oluyorsa biliniz ki orada pancar şekeri değil büyük olasılıkla mısır şurubu ya da mısır şurubu + YYT kullanılmıştır.
Buradan kimi önermeler yapalım;
Şeker yasası Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden çıkmakla birlikte özünde uluslararası şeker ve gıda şirketlerinin yararına olmuştur ve Türkiye ekonomisini çökertmeye yöneliktir. Üstelik sağlığımızı tehdit etmektedir.
Günümüzde tatlandırıcı sektöründe kullanılan şeker pancarından üretilen Pancar Şekeri ile mısır, buğday gibi tahıllardan üretilen Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) ve yapay kimyasal tatlandırıcılar, bir başka deyişle Yüksek Yoğunluklu Tatlandırıcılar (YYT) üzerinde tartışmalar giderek hızlandı. Tartışmanın sağlık başta olmak üzere toplumsal ve ekonomik birçok yönü var. Bu nedenle konunun bir bütünsellik içinde ele alınması gerekiyor.
TÜRKİYE’DE ŞEKER PANCARI ÜRETİMİ NEDEN GERİLETİLİYOR?
Türkiye’de şeker pancarı üretiminin geriletilmek istenmesinin uluslararası boyutu giderek önem kazandı. Ülkemizi çokuluslu tekelci şirketlerin denetimine sokmak isteyen dışa bağımlı yeni-liberal politikalar kapsamında, Kemal Derviş yasaları ile Şeker Yasası da değiştirildi. Yeni Şeker Yasası ile öncelikle şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin yolu açıldı ve NBŞ kotası ilk aşamada yüzde 10 olarak kabul edildi. Bu kotanın her yıl yüzde 25-50 arasında artırılması konusunda Bakanlar Kurulu yetkilendirildi. Zorunlu bir açıklama: AB’de NBŞ kotasının ortalama yüzde 2 civarında olduğunu biliyor musunuz?
Şeker Yasası ile;
- Şeker fabrikalarının alacağı şeker pancarı da azaltılmaya başlandı ve pancar çiftçisi daha da fakirleşti,
- Kar getiren fabrikalar satılma sürecine sokuldu,fabrikaların kapasiteleri düştü,
- NBŞ kotası arttırılınca Dünya mısır üreticisi tekellerine pazar açıldı. Burada hemen dikkati çeken bir nokta, ABD eski başkanı Bush’un Cargill firması için Türkiye’de etkin bir lobi çalışmasını yürütmesidir.
- YYT dış alımında da patlama oldu.
Kısaca şu söylenebilir; Şeker pancarından üretilen şeker üretiminin geriletilmesi, Türkiye Ekonomisinin şah damarını kesmeye yönelik bir harekettir. Şeker pancarı tarımı, topraklarımızdan en yüksek düzeyde yararlanma açısından olduğu kadar tarımsal iş gücü açısından önemlidir. Çıktıları insan ve hayvan beslenmesi için zorunludur. Taşımacılık sektörüne yaşam verir. Kimya ve makine sanayimizi de doğrudan etkiler.
SAĞLIĞIMIZ TEHDİD ALTINDA
Şeker Yasası ile NBŞ tüketiminin arttığı gözlemleniyor. Kişi başına düşen NBŞ tüketimi AB’de 1-1,5 kg iken Türkiye’de 6 kg civarında. Uzmanlar, NBŞ’nin aşırı şişmanlık (obezite) ve obeziteye bağlı kronik hastalıkların tetiklendiğini bildiriyorlar. Bu nedenle ağırlıklı olarak mısırdan elde edilen NBŞ’ın başta ABD olmak üzere Fransa, Hollanda ve İngiltere’de tüketimi giderek sınırlandırılıyor ve yakın gelecekte de engellenecek.
Mısır şurubu özellikle paketlenmiş şekerlemelerde, meşrubat ve çocukların tükettiği kolalı içecekler de, bisküvi, kek ve reçel gibi yüzlerce ürünlerde kullanılıyor. Diğer yandan Türk Halkının geleneksel tatlılarında; helva, baklava ve kadayıf gibi tatlılarda da mısır şurubu yaygın olarak kullanılıyor. Kimileri daha kötüsü YYT ‘da kullanıyorlar. Burada küçük bir uyarı yapalım; Baklava ya da kadayıf yerken keskin bir tat alıyorsanız ve genziniz hafif yanıyor gibi oluyorsa biliniz ki orada pancar şekeri değil büyük olasılıkla mısır şurubu ya da mısır şurubu + YYT kullanılmıştır.
Buradan kimi önermeler yapalım;
- Başta Tabip Odaları olmak üzere, Tüketiciler Derneği, Ziraat Mühendisleri Odası, Gıda Mühendisleri Odası gibi meslek ve sivil toplum örgütleri, mısır şurubu ve YYT’ların insan sağlığına verdikleri zararlar konusunda kamuoyunda bilinç yaratmak için etkin çalışmalar yapmalıdır.
- Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı, tatlandırıcı piyasasını denetim altına almalıdır. Pazarlanan ürünlerde uyarıcı etiketlendirme zorunlu kılınmalıdır.
- Tatlandırıcı piyasasının aktörleri de en az Devletimiz ve halkımız kadar sağlık konusunda duyarlı olmalıdırlar. Onların da çocukları ve torunları vardır.
- Bütün bu etkinlikler yaşama geçirilirken yapılması gereken ivedi yasal önlem ise özelleştirmeye olanak veren ve NBŞ kotasını yüzde 15’e kadar genişletmeye öngören Şeker Yasası derhal değiştirilmelidir.
Şeker yasası Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden çıkmakla birlikte özünde uluslararası şeker ve gıda şirketlerinin yararına olmuştur ve Türkiye ekonomisini çökertmeye yöneliktir. Üstelik sağlığımızı tehdit etmektedir.
