Ejderha Motifi Yelbegen

Ejderha dendiğinde akla çoğunlukla Çin medeniyeti gelir. Ejderhalar bütün dünyada Çin kültür ve sanatına ait kabul edilse de Türk inanışında da büyük yer tutmuştur. Bu karakter, gök ve yer-su ruhlarına bağlı olarak geniş bir alan bulmuştur inanışında…

Türklerde özellikle erken dönemlerde refah, güç ve kuvvet simgesi olarak kabul edilmiş bu efsanevi yaratık, Batı Asya kültürleriyle ilişkiye geçildiğinde bu anlamları zayıflamış ve daha çok alt edilen kötülüğün simgesi olmuştur.

Yani zamanla karakterin özeti değişmiş bereket ve güç sembolünden kötülüğün alt edilmesi yok edilmesi sembolüne dönüşmüştür..

Çinlilerin tuttuğu kaynaklara baktığımızda gök ve yer ibadetlerinden bahsedilirken Hunların bir ejder festivali düzenlediğinden söz edilir. huiung-nuların ( yani hunların) başkentlerinin, merkezlerinin ejder şehri olarak anılışı da Türk toplumunda bulunan ejderha mitinin varlığını doğrular yönde..
İki tip ejder var denir Türk mitinde. birisi yer ejderi diğeri gök ejderi.. yer altında bulunan yer ejderi bahar dönümünde (nevruz oluyor bu bahar dönümü..) yerin altından çıkıp pullar ve boynuzlar oluşturarak gökyüzüne yükseliyor, bulutların arasına karışıyordu. Böylece yağmura katkıda bulunuyor idi.

Aynı zamanda hepinizin bildiği gibi 12 hayvanlı Türk takviminde de yıl simgelerinden birisi ejderha yılıdır. Ejderha yılının temel özelliği değişimin yaşanacağı yıllar olarak görülmesidir.

Özellikle Uygur Türklerinde ejderha sıkça görülür.. Ejderhaların gök çarkını çevirdikleri varsayılır yani dünyanın döndüğüne hükmederler günümüzden kaç bin yıl önce. Hatta evren kelimesi de buradan gelmektedir. Yani evirmekten türemiştir evren kelimesi. Aynı zamanda Uygur mitinde yarı ejderha yarı insan şeklinde tinler vardır.. Bunlara ejderhanlar denilir. Belki de ejder ismi ejderhan’dan türeyerek günümüzde ejderha ismini almıştır.

Ortaçağ Türk bulgularında ise genellikle din ve tasavvufi öğeler kullanılırken insanları yolundan saptıran şeyler betimlenirken ejderha motifi sıkça görülür.