Şerife Bacı, Kurtuluş Savaşı Kahramanı
Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusuna cephane taşırken kağnısının üzerinde donarak ölmüş ve kadınların savaşın kazanılması için yaptığı fedakârlık ve kahramanlıkların bir sembolü haline gelmiştir.
Şerife Bacı, millî mücadele döneminde deniz yoluyla İnebolu’ya kadar getirilen cephanenin Türk ordusuna ulaştırılmasında hizmet verdi.
1921 kışında kağnı ile cepheye mühimmat taşırken Kastamonu kışlası yakınında, yanındaki birkaç aylık kızını ve mermileri korumak için kağnısına abanmış vaziyette donarak ölmüştür.
Yaşamı
O devirde Devrekâni ilçesine nahiye olarak bağlı bulunan Seydiler’in Satı Köyü nüfusundandır. 1900'lerin başında doğdu.Yanına kundağa sarılı kızı alarak, İnebolu’dan Ankara'ya cephane götüren kafilede yer aldı. 1921 kışında olumsuz hava koşullarında Kastamonu Kışlasına kadar yaklaştığı sırada yoluna devam edemeyerek kağnısının üzerinde donarak öldü. Top gülleleri arasına yerleştirdiği kundaktaki bebeğinin üzerine örttüğü yorgana abanmış olarak bulundu.
Üzerindeki kıyafetlerden Seydilerli olduğu düşünüldüğü için cenazesi Seydiler'e nakledilmiştir; nereye gömüldüğü ve nasıl defnedildiği bilinmez.
Kimliğinin tespiti
Kastamonu yöresinde nahiye müdürü ve kaymakam vekili olarak görev yapmış olan Çanakkale gazisi Mustafa Nurettin Peker, 1972'de kendisi ile röportaj yapan gazeteci Mustafa Baydar'a şehit annenin ismini tespit etmek ve kızına ne olduğunu öğrenmek için araştırma yaptığını söyleyerek araştırmasının sonucunu şöyle açıklamıştır:"Şehit Türk anası, Kastamonu Vilayeti Devrekâni Kazası Seydiler Nahiyesinin Satı Köyü’nden Şerife’dir. Şerife’nin kağnı arabasında ağlayan yavrusunun ismi de Sıdıka’dır. Sıdıka birkaç yıl önce ölmüştür.”
Anısı
Şerife 16 yaşında evlendirilir.Düğünden 2 ay sonra savaş çıkar eşi Çanakkale'de şehit düşer.
21 yaşına geldiğinde köylü onun yalnız kalmasını doğru bulmaz,ve Topal Yusuf'la evlendirilir. Yusuf savaşta sol bacağını ve bir gözünü kaybetmistir. Kulakları da günden güne az işitmektedir.
3 yıl sonra bir kız çocukları olur, adını Elif koyarlar.
Ankara'dan talimat gelir,İnebolu 'dan kağnılarla Kastamonu'ya cephane taşınacaktır.Her evden bir kağnı yola çıkacaktır.
Erkek varsa erkek yoksa kadın bu VATAN GÖREVİNİ yapacaktir.
Şerife Bacı Elif'ini bırakacak kimse bulamaz.Bebesi hala annesini emiyordur.
1921 yılının son günlerinde (Aralık sonları )Şerife baci Elif'iyle yola çıkar.
Bebesi için top mermilerinin arasında bir yer ayarlar.Uzerine yün yorgan örter. Bu halde uzun bir yol alır. Bir süre sonra kagnisi durur çünkü öküzünün biri olduğu yere yığılır.
Kendi de açtır bebeside açtır.
Hava şartları çok çetindir.
Kar ve soğuk dermanını keser.
Son bir gayret Kastamonu Kışlası'na yaklastiginda top mermileri ıslanmasın diye gocuğunu mermilerin üstüne örter.
Yorgun ve aç Serife Baci Elif'i ölmesin diye de üzerine abanır...
Vücut sıcaklığını yavrusuna verir. ŞerifeBacı keskin ve dondurucu soğuğa daha fazla dayanamaz.
24 yaşında donarak şehit olur.
Allah ona ve tüm şehitlerimize rahmet eylesin mekanları cennet inşallah
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 50. yılı olan 1973 yılında Seydiler Belediyesi tarafından belediye binasının önüne rölyefini yaptırmıştır.
1990 yılında Kastamonu'ya Atatürk ve Şerife Bacı Anıtı adlı bir anıt dikildi. 2001 yılında ise İnebolu sahilinde bir parkın içinde Eski TKK Komutanı Aytaç Yalman tarafından Şehit Şerife Bacı Anıtı yaptırıldı. Açılışı Atilla Ateş ve Aytaç Yalman birlikte yaptı. Anıtın plaketinde şu sözler yazılıdır:
"Bu anıt İstiklal Savaşı şehitlerinden Şerife Bacı'nın anısını Cumhuriyet çocuklarına anlatmak için Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Aytaç Yalman tarafından armağan edilmiştir. 4 Aralık 2001"
İnebolu'daki anıtın yanına 2020'de temsilî bir mezar yapılmıştır.
Şehit Şerife Bacı adı Kastamonu'da, Seydiler'de, İnebolu'da Kurtuluş Savaşı'nın kadın kahramanlarını simgelemektedir. Şerife Bacı, her yıl 21 Şubat'ta anılır. İsmini yaşatmak için 2010 yılında Seydiler'de Şerife Şahin öncülüğünde Şehit Şerife Bacı Kültür Evi Yapma ve Yaşatma Derneği adıyla bir dernek kurulmuş ve Şerife Bacı Kültürevi oluşturulmuştur.
Şefire Bacı'nın Yaşamı, Cem Akyoldaş'ın yönettiği İstiklal: Şehit Şerife Bacı (2007) adlı televizyon filmine konu olmuştur.
Besteci ve orkestra şefi Oğuzhan Balcı'nın Cumhuriyetin 100. yılı anısına bestelediği Bir Ulus Uyanıyor adlı senfoni eserinin on bölümünden beşincisi Şerife Bacı adını taşımaktadır.
İsminin verildiği kurumlar
- Altındağ Şerife Bacı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
- T. İş Bankası A.Ş. Kastamonu Şerife Bacı Şubesi
- İzmir-Buca Şerife Bacı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
- Şehit Şerife Bacı İlköğretim Okulu
- Şehit Şerife Bacı Öğretmenevi
- Kastamonu Şerife Bacı Devlet Hastanesi
- Kastamonu Şerife Bacı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
- İstanbul Büyükşehir Şehit Şerife Bacı Lisesi
- Ağrı Şerife Bacı Kız Teknik ve Meslek Lisesi
- Ankara Şerife Bacı Kız Öğrenci Yurdu
