ceylannur
Yeni Üyemiz
Kabri Derince Kazmak
3215 Hişam b Amir'den demiştir ki:
Ensar(dan bir topluluk) Uhud (Savaşı) günü Rasûlullah (sa)'e ge*lerek: (Ey
'ın Rasûlü, bir taraftan bazılarımız şehid olurken sağ kalan) biz(Ier)e de yara ve yorgunluk isabet ediyor (Bu şartlar altında ölülerimize kabir kazma hususunda) bize ne emredersin? dediler (Hz Peygamber de):
"Kabir kazınız ve genişçe kazınız, (ölüleri) kabirler)e ikişer üçer (kişiler halinde) koyunuz" buyurdu (Bunun üzerine, kabre konur*ken) "Bunların hangisi (kıbleye doğru) öne geçirilecek?" diye sorul*du (Efendimiz de):
"(Ezberinde) Kur'ân en çok olanları" (kıbleye doğru öne geçiri*lecektir) karşılığım verdi (Ravi Hişam):
"Babam Amir o gün şehid edildi, iki kişinin arasına gömüldü" dedi -Yahutta tek (başına gömüldü) dedi-[560]
Açıklama
Bu hadis-i şerif, zaruret halinde birden fazla cenazeyi bir kabre defnetmenin caiz olduğuna delalet etmektedir Nitekim 3136numaralı hadis-i şerifin şerhinde de açıklamıştık
Fakat zaruret olmadığı zaman birden fazla kişiyi bir kabre koymak mek*ruhtur[561]
Yine bu hadis-i şerifte, Kur'ân-ı Kerim'i hıfzeden kimselerin faziletine ve kabri genişçe kazmanın müstehablığına işaret vardır
Kabrin derinliğinin mikdarı ise, âlimler arasında ihtilaflıdır Fıkıh ule*masının bu meseledeki görüşlerini şöylece özetlemek mümkündür:
1 Hanefiler 3216 numaralı hadiste geçen "kabri derince kazınız" emrine sarılarak kabrin derince kazılmasının müstehab olduğuna hükmetmişler*dir Hanefîlerin bu mevzudaki görüşlerini İbn Abidin (ra) şöyle özetliyor: "Kabir yarım boy yahut göğüs hizasına kadar kazılır Bir boy kadar fazla kazılırsa daha iyidir Nitekim Zahire'de böyle denilmiştir Bundan anlaşılır ki: En azı yarım boy, en çoğu bir boydur Ortası ikisinin arasıdır Münye şerhi Kuhistani de: Kabrin uzunluğu meyyitin uzunluğu kadar, genişliği de uzunluğunun yarısı kadar olur, demiştir"[562]
2 Malikilere göre, en azı ölünün kokusuna mani olacak ve yırtıcı hay*vanlardan koruyabilecek derinliktir Derinliğin azamisi için bir sınır yoktur Bazı Ilanbcliler de böyle demişlerdir
3 Şafiîler'e ve Hanbeliler'in ekserisine göre derinliğin sınırı orta boylu bir adam kabirde ayakta durup kollarını havaya kaldırdığı zaman parmak uçları yer seviyesine denk gelecek miktardır Ömer b el-Hattab (ra)'den de bu kavil rivayet edilmiştir[563]
3216 (Bir önceki hadisin) manâsı yine aynı senetle Humeyd b Hilal'den (bir kere daha rivayet edilmiştir Şu farkla ki) bu hadise (Hu*meyd; kabri) "derince kazınız" (sözünü) ilave etmiştir[564]
Açıklama
Bir önceki hadisin şerhindeki açıklamalar bu hadis-i şerif için de geçerli olduğundan, burada açıklama yapmaya lüzum gör*müyoruz[565]
3217 Şu (bir önceki hadis-i şerif) Sa'd b Hişam b Amir'den de (rivayet olunmuştur)[566]
Açıklama
Bu hadis-ı şerif Nesai nın Sünen inde şu manaya gelen lafızlana rivayet edilmiştir: Sa d b Hışam b Amir in babasın*dan (rivayet olunmuştur) Dedi ki: Uhud savaşında, müslümanlardan bir*çoğu şehid oldu Bir kısmı da yaralandı Rasûlullah (sa): Çukur kazınız, genişçe kazınız (Sonra) iki veya üçünü bir kabre koyunuz Kur'ân'ı en çok ezberleyenlerini kıbleye doğru öne alınız, buyurdu[567]
3125 numaralı hadisle ilgili açıklamalar bu hadis-i şerif için de geçerli olduğundan daha fazla malumat için okuyucularımız sözü geçen hadis-i şe*rifin şerhine müracaat edebilirler[568]
3215 Hişam b Amir'den demiştir ki:
Ensar(dan bir topluluk) Uhud (Savaşı) günü Rasûlullah (sa)'e ge*lerek: (Ey
"Kabir kazınız ve genişçe kazınız, (ölüleri) kabirler)e ikişer üçer (kişiler halinde) koyunuz" buyurdu (Bunun üzerine, kabre konur*ken) "Bunların hangisi (kıbleye doğru) öne geçirilecek?" diye sorul*du (Efendimiz de):
"(Ezberinde) Kur'ân en çok olanları" (kıbleye doğru öne geçiri*lecektir) karşılığım verdi (Ravi Hişam):
"Babam Amir o gün şehid edildi, iki kişinin arasına gömüldü" dedi -Yahutta tek (başına gömüldü) dedi-[560]
Açıklama
Bu hadis-i şerif, zaruret halinde birden fazla cenazeyi bir kabre defnetmenin caiz olduğuna delalet etmektedir Nitekim 3136numaralı hadis-i şerifin şerhinde de açıklamıştık
Fakat zaruret olmadığı zaman birden fazla kişiyi bir kabre koymak mek*ruhtur[561]
Yine bu hadis-i şerifte, Kur'ân-ı Kerim'i hıfzeden kimselerin faziletine ve kabri genişçe kazmanın müstehablığına işaret vardır
Kabrin derinliğinin mikdarı ise, âlimler arasında ihtilaflıdır Fıkıh ule*masının bu meseledeki görüşlerini şöylece özetlemek mümkündür:
1 Hanefiler 3216 numaralı hadiste geçen "kabri derince kazınız" emrine sarılarak kabrin derince kazılmasının müstehab olduğuna hükmetmişler*dir Hanefîlerin bu mevzudaki görüşlerini İbn Abidin (ra) şöyle özetliyor: "Kabir yarım boy yahut göğüs hizasına kadar kazılır Bir boy kadar fazla kazılırsa daha iyidir Nitekim Zahire'de böyle denilmiştir Bundan anlaşılır ki: En azı yarım boy, en çoğu bir boydur Ortası ikisinin arasıdır Münye şerhi Kuhistani de: Kabrin uzunluğu meyyitin uzunluğu kadar, genişliği de uzunluğunun yarısı kadar olur, demiştir"[562]
2 Malikilere göre, en azı ölünün kokusuna mani olacak ve yırtıcı hay*vanlardan koruyabilecek derinliktir Derinliğin azamisi için bir sınır yoktur Bazı Ilanbcliler de böyle demişlerdir
3 Şafiîler'e ve Hanbeliler'in ekserisine göre derinliğin sınırı orta boylu bir adam kabirde ayakta durup kollarını havaya kaldırdığı zaman parmak uçları yer seviyesine denk gelecek miktardır Ömer b el-Hattab (ra)'den de bu kavil rivayet edilmiştir[563]
3216 (Bir önceki hadisin) manâsı yine aynı senetle Humeyd b Hilal'den (bir kere daha rivayet edilmiştir Şu farkla ki) bu hadise (Hu*meyd; kabri) "derince kazınız" (sözünü) ilave etmiştir[564]
Açıklama
Bir önceki hadisin şerhindeki açıklamalar bu hadis-i şerif için de geçerli olduğundan, burada açıklama yapmaya lüzum gör*müyoruz[565]
3217 Şu (bir önceki hadis-i şerif) Sa'd b Hişam b Amir'den de (rivayet olunmuştur)[566]
Açıklama
Bu hadis-ı şerif Nesai nın Sünen inde şu manaya gelen lafızlana rivayet edilmiştir: Sa d b Hışam b Amir in babasın*dan (rivayet olunmuştur) Dedi ki: Uhud savaşında, müslümanlardan bir*çoğu şehid oldu Bir kısmı da yaralandı Rasûlullah (sa): Çukur kazınız, genişçe kazınız (Sonra) iki veya üçünü bir kabre koyunuz Kur'ân'ı en çok ezberleyenlerini kıbleye doğru öne alınız, buyurdu[567]
3125 numaralı hadisle ilgili açıklamalar bu hadis-i şerif için de geçerli olduğundan daha fazla malumat için okuyucularımız sözü geçen hadis-i şe*rifin şerhine müracaat edebilirler[568]
