Kuşçubaşı Eşref (1873-1964) doğum yeri Balıkesir Manyas olup Kuşçubaşı Eşref, Eşref Sencer Kuşçubaşı olarak anılır.Kafkas kökenli Türk istihbaratçı gerilla savaşçısıdır.Teşkilat ı Mahsusa'nın reisi olarak adı geçer.Ancak yapılan araştırmalarda Teşkilat-ı Mahsusa gizli bir örgüt olduğu için resmi belgelerde ismine rastlanmamıştır.Onun yerine Süleyman Askerî bey teşkilatının kurucusu olarak adı geçer.
Kuşçubaşı Eşref, Sultan Abdülaziz'in kuşçubaşısı Çerkez mustafa Nuri bey'in oğludur.Harp okulu nun son sınıfında iken jön Türklerle ilişkisi yüzünden ikinci Abdülhamit tarafından Hicaz'a sürgün gönderilmiştir.
Sürgünde bulunduğu zindandan kaçıp Arabistan da ikinci Abdülhamit'e karşı isyan hareketi sırasında tüm Arabistan'ı dolaşmış, yerel şeyhlerle dostluk kurmuştur.İkinci Abdülhamit meşrutiyeti ilan etmek zorunda bırakılıp aralarında Kuşçubaşınında bulunduğu pek çok kişiyi af çıkarılması ile birlikte isyana son vermiştir.İsyan sırasında etrafına topladığı kendisine bağlı arkadaşlarıyla beraber kurulan Teşkilat ı Mahsusa isimli istihbarat örgütüne katılmışlardır.
1911 yılında Trablus'ta Enver bey ile direniş harekatı'nı desteklemiş, örgütlemiş ikinci Balkan savaşı sırasında Enver bey ile birlikte Edirne'nin kurtarılmasında yer almıştır.Aynı yıl Süleyman Askerî ve yörenin ileri gelenleri ile birlikte batı Trakya'daki Türk cumhuriyeti kurulmasında katkıda bulunmuştur.Birinci dünya savaşı'nın ortaya çıkması ile birlikte 1914-1915 yılları arasında Teşkilât ı Mahsusa'nın arap yarımadası'nda sorumlu başkanı olarak görev yapmış, Süleyman Askerî beyin ölümünün takiben Teşkilat-ı Mahsusa başkanı olmuştur.Süleyman Askeri İngilizlere karşı yenilgisi sonucu intihar etmiştir.
Kuşçubaşı Eşref Birinci dünya savaşı'nda ingilizlere karşı Süveyş kanalı harekatı'nda öncü birliklere komutanlık etmiş, Hayber'de 20 bin kişilik bir işgal kuvvetine karşı 40 kişilik Teşkilâtı Mahsusa birliği ile 5 saatten fazla savaştan sonra yaralı olarak ele geçirilmiştir.
Yakalandıktan sonra şöyle dedi ifade edilir İngiliz Casusu Lawrence'ye."Lawrence kazandığını sanıyorsun fakat henüz hiçbir şey bitmedi hükümetinin başına öyle bir dertler açacağım ki iki asır bitiremeyeceksiniz." Kuşçubaşı'nın bu sözün arkasında Teşkilat ı Mahsusa'nın İRA yapılanmasını örgütlenmiş ve desteklemiş olduğuna inanılmaktadır.
Daha sonra bir savaş gemisiyle Malta'ya sürgüne gönderilmiş ve sürgün sırasında Arabistan'daki macerasını anlatan bir eser yazmıştır.İngilizlerle imzalanan esir değiş tokuş anlaşması gereği serbest bırakılmış, deniz yolu ile Anadolu'ya dönmüştür.Malta dönüşü milli mücadeleye katılmış, Çerkez Ethem kuvvetlerinde yer almıştır.1920 de Kuvayi milliye de önemli başarılar yakalanmış, ancak halktan paralar talep etmesi ve bunları zorla elde etmeye kalkması nedeniyle batı cephesi komutanı olan Ali Fuat paşa onu bölgede uzaklaştırmıştır.
Kardeşinin adı Mustafa Kemal'e düzenlenen İzmir suikastinde geçer.Kendisinin yapmadığı şeylere anılmasının sebebi Cemal Kutay ve Amerikalı istihbaratçı Philips Hendricks'in kitaplarıdır.Bu gerçek yakın zamanda resmi arşivler taranarak anlaşılmıştır.Anadolu Osmanlı ihtilal komitesi nin kurucusu olduğuna dair söylentiler de vardır.Lozan anlaşması'nın imzalanması ile Yunan ve İngiliz işbirlikçisi olması iddiasıyla Çerkez Ethem le birlikte yüzellilikler listesinde yer almış ve vatana girişi 1936 yılına kadar yasaklanmıştır.
1955 te yurda dönene kadar pek çok Arap ülkesinde ikamet etmiş bu zaman içerisinde herhangi bir istihbarat faaliyetine katılmamış olduğu tahmin edilmektedir.1955 1964 yılları arasında Türkiye'de bulunmuş ve 1964 te vefat etmiştir.Kabri Söke-Kuşadası yolu üzerindedir.
Kuşçubaşı Eşref
Osmanlı'nın Son Casusu ve Teşkilât-ı Mahsusa'nın İlk Reisi
Osmanlı'nın Son Casusu ve Teşkilât-ı Mahsusa'nın İlk Reisi
Sürgünde bulunduğu zindandan kaçıp Arabistan da ikinci Abdülhamit'e karşı isyan hareketi sırasında tüm Arabistan'ı dolaşmış, yerel şeyhlerle dostluk kurmuştur.İkinci Abdülhamit meşrutiyeti ilan etmek zorunda bırakılıp aralarında Kuşçubaşınında bulunduğu pek çok kişiyi af çıkarılması ile birlikte isyana son vermiştir.İsyan sırasında etrafına topladığı kendisine bağlı arkadaşlarıyla beraber kurulan Teşkilat ı Mahsusa isimli istihbarat örgütüne katılmışlardır.
1911 yılında Trablus'ta Enver bey ile direniş harekatı'nı desteklemiş, örgütlemiş ikinci Balkan savaşı sırasında Enver bey ile birlikte Edirne'nin kurtarılmasında yer almıştır.Aynı yıl Süleyman Askerî ve yörenin ileri gelenleri ile birlikte batı Trakya'daki Türk cumhuriyeti kurulmasında katkıda bulunmuştur.Birinci dünya savaşı'nın ortaya çıkması ile birlikte 1914-1915 yılları arasında Teşkilât ı Mahsusa'nın arap yarımadası'nda sorumlu başkanı olarak görev yapmış, Süleyman Askerî beyin ölümünün takiben Teşkilat-ı Mahsusa başkanı olmuştur.Süleyman Askeri İngilizlere karşı yenilgisi sonucu intihar etmiştir.
Kuşçubaşı Eşref Birinci dünya savaşı'nda ingilizlere karşı Süveyş kanalı harekatı'nda öncü birliklere komutanlık etmiş, Hayber'de 20 bin kişilik bir işgal kuvvetine karşı 40 kişilik Teşkilâtı Mahsusa birliği ile 5 saatten fazla savaştan sonra yaralı olarak ele geçirilmiştir.
Yakalandıktan sonra şöyle dedi ifade edilir İngiliz Casusu Lawrence'ye."Lawrence kazandığını sanıyorsun fakat henüz hiçbir şey bitmedi hükümetinin başına öyle bir dertler açacağım ki iki asır bitiremeyeceksiniz." Kuşçubaşı'nın bu sözün arkasında Teşkilat ı Mahsusa'nın İRA yapılanmasını örgütlenmiş ve desteklemiş olduğuna inanılmaktadır.
Daha sonra bir savaş gemisiyle Malta'ya sürgüne gönderilmiş ve sürgün sırasında Arabistan'daki macerasını anlatan bir eser yazmıştır.İngilizlerle imzalanan esir değiş tokuş anlaşması gereği serbest bırakılmış, deniz yolu ile Anadolu'ya dönmüştür.Malta dönüşü milli mücadeleye katılmış, Çerkez Ethem kuvvetlerinde yer almıştır.1920 de Kuvayi milliye de önemli başarılar yakalanmış, ancak halktan paralar talep etmesi ve bunları zorla elde etmeye kalkması nedeniyle batı cephesi komutanı olan Ali Fuat paşa onu bölgede uzaklaştırmıştır.
Kardeşinin adı Mustafa Kemal'e düzenlenen İzmir suikastinde geçer.Kendisinin yapmadığı şeylere anılmasının sebebi Cemal Kutay ve Amerikalı istihbaratçı Philips Hendricks'in kitaplarıdır.Bu gerçek yakın zamanda resmi arşivler taranarak anlaşılmıştır.Anadolu Osmanlı ihtilal komitesi nin kurucusu olduğuna dair söylentiler de vardır.Lozan anlaşması'nın imzalanması ile Yunan ve İngiliz işbirlikçisi olması iddiasıyla Çerkez Ethem le birlikte yüzellilikler listesinde yer almış ve vatana girişi 1936 yılına kadar yasaklanmıştır.
1955 te yurda dönene kadar pek çok Arap ülkesinde ikamet etmiş bu zaman içerisinde herhangi bir istihbarat faaliyetine katılmamış olduğu tahmin edilmektedir.1955 1964 yılları arasında Türkiye'de bulunmuş ve 1964 te vefat etmiştir.Kabri Söke-Kuşadası yolu üzerindedir.
