GÖK GÜRÜLTÜSÜ
Şimşek çakması meydana gelen elektrik sıçramaları sonucu, bu sıçraaları saran havada çok ani ve çok şiddetli basınç ve sıcaklık yükselmesi gerçekleşir. İşte bu ani gelişen basınç ve sıcaklık şokları sonucunda şiddetle genleşen havada sonik ses patlamalarına neden olur.
Gökgürültüsünün oluşması sırasında birkaç farklı ses duyulabilir. Bunları süzecek olursak;
- Derinden ve ağır gelen ses : Bu, yıldırımın uzaklarda meydana geldiğini gösterir.
- Çatırtılı ses : Sanki ağaç gövdesi kırılır gibi parça parça gelen ses ise yıldırımın bir çok kola bölünüp, değişik gönlere ilerlediğini gösterir.
- Çok şiddetli ve dolgun ses: Bu ses insanın içine işleyecek kadar güçlüdür. Bu ses ana gövdeden gelir. Arkadan gelen uzantılı sesi ise yan kollardan gelir.
Gök gürültüleri yaklaşık 30 sn - 40 sn kadar sürer. Yüksek rakımlı yerlerde daha fazla sürebilir. Yapılan bilimse araştırmalar sonucunda gök gürültüsü oluşması için bulut uçları sıcaklığının hızla 28 °C'ye yükselmesi gerekmektedir. Yıldırımın kırık çizgiler şeklinde uzaması için yol boyunca buz ve su olmalıdır. Su parçacıkları mutlaka vardır ama buz her yerde olmayabilir.
Bulut içindeki sıcaklık 0 °C ile 10 °C arasında (-) Negatif bir göbek, -20°C seviyesinde de (+) Pozitif yüklü göbek bulunur.
Asıl elektrik boşaltım merkezleri bu iki göbek arasıdır.
Bu an meydana gelen sürtünme sonucu bir anda 10.000 °C'ye yükselir ve bu ısıyla hacmi genişleyen hava sesi aktarma yoluyla ses dalgalanmasına neden olur.
Şimşek Mesafesi Nasıl Hesaplanır?
Şimşeğin, bulunduğumuz noktaya uzaklığını basit bir yöntemle yaklaşık olarak bulunabilir.
Ses hızı sıfır rakımda yani, deniz seviyesinde yaklaşık olarak 340m'dir. Yani ses 1 saniyede 340 metre ilerler. Ezberden saniyeleri takip edebiliyorsak ışığın görüldüğü andan, sesi duyduğumuz ana kadar geçen süre sayılır. Ki, saniyelerle ölçülebilecek kadar kısadır. Ama daha yakın bir sonuç için kronometre daha faydalı olacaktır.
Işığı gördüğümüz andan sesi duyduğumuz ana kadar geçen süreyi 6 saniye olarak düşünürsek;
6 saniye x 340 metre = 2.040 metre. ( Yaklaşık 2 km )
Gök gürültüsünün sesi bize ses hızıyla ulaşır, görüntü ise ışık hızıyla ulaşır. Bu nedenle görüntü ile ses arasındaki süre bize doğru mesafeyi ölçmede yardımcı olacaktır.
GÖK GÜRÜLTÜSÜ VİDEO
Trabzon'da kaydedilmiş görüntü
40 adet şimşek çakma anı
Son düzenleme: